Evidence-based richtlijnen voor TMS werden uitgebreid.
Een groep Europese experts herwaardeerde de eerder in 2014 gepubliceerde richtlijnen over de therapeutische werkzaamheid van repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) [Lefaucheur et al., Clin Neurophysiol 2014;125:2150-206]. Deze bijgewerkte aanbevelingen houden rekening met alle rTMS-publicaties, inclusief gegevens vóór 2014, evenals de momenteel beoordeelde literatuur tot eind 2018.
Niveau A-bewijs (definitieve werkzaamheid) werd bereikt voor:
- hoogfrequente (HF) rTMS van de primaire motor cortex (M1) contralateraal aan de pijnlijke kant voor neuropathische pijn
- HF-rTMS van de linker dorsolaterale prefrontale cortex (DLPFC) met behulp van een figuur van 8 of een H1-spoel voor depressie
- laagfrequente (LF) rTMS van contralesionale M1 voor herstel van de handmotor in de postacute fase van een beroerte.
Niveau B-bewijs (waarschijnlijke werkzaamheid) werd bereikt voor:
HF-rTMS van de linker M1 of DLPFC voor respectievelijk verbetering van kwaliteit van leven of pijn bij fibromyalgie
HF-rTMS van bilaterale M1-regio's of de linker DLPFC voor het verbeteren van respectievelijk motorische stoornissen of depressie bij de ziekte van Parkinson
HF-rTMS van ipsilesional M1 voor het bevorderen van motorisch herstel in de post-acute fase van een beroerte
Intermitterende theta burst-stimulatie gericht op de motorische cortex voor het been voor spasticiteit van de onderste ledematen bij multiple sclerose
HF-rTMS van de juiste DLPFC bij posttraumatische stressstoornis
LF-rTMS van de rechter inferieure frontale gyrus bij chronische niet-vloeiende afasie na een beroerte
LF-rTMS van de juiste DLPFC bij depressie
bihemisferische stimulatie van de DLPFC die rechtszijdige LF-rTMS (of continue theta-burst-stimulatie) en linkerzijdige HF-rTMS (of intermitterende theta-burst-stimulatie) combineert bij depressie.
Jean-Pascal Lefaucheur 1, André Aleman 2, Chris Baeken 3, David H Benninger 4, Jérôme Brunelin 5, Vincenzo Di Lazzaro 6, Saša R Filipović 7, Christian Grefkes 8, Alkomiet Hasan 9, Friedhelm C Hummel 10, Satu K Jääskeläinen 11, Berthold Langguth 12, Letizia Leocani 13, Alain Londero 14, Raffaele Nardone 15, Jean-Paul Nguyen 16, Thomas Nyffeler 17, Albino J Oliveira-Maia 18, Antonio Oliviero 19, Frank Padberg 9, Ulrich Palm 20, Walter Paulus 21, Emmanuel Poulet 22, Angelo Quartarone 23, Fady Rachid 24, Irena Rektorová 25, Simone Rossi 26, Hanna Sahlsten 27, Martin Schecklmann 12, David Szekely 28, Ulf Ziemann 29
PMID: 31901449 - DOI: 10.1016/j.clinph.2019.11.002
