Whiplash

Door een plotse en krachtige beweging waarbij het hoofd fors heen en weer wordt bewogen, kunnen niet alleen letsels aan de nek-en ruggenwervels ontstaan. Ook de hersenen ondervinden een sterke impact doordat ze tegen de binnenste zijde van de schedel worden gedrukt (coup-contrecoup injury).

56% van de whiplash slachtoffers herstelt binnen de 3 maanden na het ongeval en 82% herstelt na 2 jaar. Ongeveer 20% blijft echter ernstige klachten ondervinden. Ouderen en mensen met artrose van de nek of bestaande gevoeligheid voor hoofdpijnen zullen algemeen minder snel herstellen.
Het is niet onlogisch dat de ernst van de impact de herstelmogelijkheden beïnvloed. Indien er sprake is van een geroteerde flexie, een impact waarbij het hoofd in verschillende richtingen wordt gekatapulteerd, is de schade veelal groter.

Naast letsels aan de spieren kunnen de zenuwbanen in de nek beschadigd raken.
De nervus Occipitalis (C2-zenuw) is een belangrijke zenuw die vaak schade ondervindt door een whiplash incident. Deze zenuw oefent een invloed uit op het autonome zenuwstelsel en interfereert met pijnbanen in het ruggenmerg. Kwetsuren kunnen lijden tot symptomen die lijken op fibromyalgie. Doordat de proprioceptieve informatieverwerking vanuit het lichaam verstoord is, kunnen evenwichtsstoornissen optreden. Na een whiplash impact is chronische hoofdpijn een veelvoorkomende klacht (cervicaal syndroom).

Niet alleen zenuwen, spieren en nek- en ruggenwervels kunnen worden beschadigd bij een whiplash trauma, ook de werking van de hypofyse kan worden ontregeld. De hypofyse is een kliertje ter grootte van een erwt dat met een steeltje is verbonden met de hypothalamus. Het speelt een regulerende rol in het produceren van hormonen die de werking van de schildklier, de bijnieren en geslachtsklieren aansturen.
Door de forse beweging van het hoofd kan het steeltje afscheuren. De werking van de hypofyse raakt hierdoor ernstig verstoren. Daarom is het aan te raden om zich te laten onderzoeken door een endocrinoloog. Hij is gespecialiseerd in het opsporen van hormonale dysfuncties.

Bij een whiplash impact kunnen de hersenen hard tegen de binnenste rand van de schedel worden gedrukt (coup-contrecoup impact).
Je kan dit vergelijken met een bal in een gesloten doos. Wanneer je de doos heen en weer schud zal de bal hard tegen de binnenkant van de doos knallen. Dit kan leiden tot een ernstige hersenschudding (comotio cerebri) wat cognitieve stoornissen kan veroorzaken.
Cognitie is een verzamelnaam voor alle mentale processen die het vermogen tot waarnemen, verwerken, aandacht, geheugen, denken, leren, … omvatten.
Onze hersenen zijn continu bezig met het verwerken van informatie vanuit de omgeving en vanuit ons lichaam. Ze proberen adequaat en snel te reageren op veranderingen in onze omgeving. Deze snelle aanpassing is van groot belang om als individu te overleven.
Een functioneel letsel doet deze cognitieve verwerking moeizamer verlopen wat meer energie kost en vermoeidheid, concentratie- en geheugenstoornissen met zich meebrengt.

In 1995 is door de Quebec Task Force een theoretische indeling gemaakt van het whiplash trauma:

  • Graad 0: geen nekklachten, geen lichamelijke afwijkingen
  • Graad 1: klachten van nekpijn, stijfheid en gevoeligheid, zonder lichamelijke afwijkingen
  • Graad 2: nekklachten en neuromusculaire afwijkingen
  • Graad 3: nekklachten en neurologische afwijkingen
  • Graad 4: nekklachten met fractuur of dislocatie

Hoe kan whiplash behandeld worden?

Met een qEEG wordt nagegaan hoe de hersenen werken in een rustsituatie (resting-state). Op basis van een vergelijking met een normpopulatie worden mogelijke dysfuncties in kaart gebracht.

Het stimuleren van het achterhoofd, het C2-dermatoom, met gelijkstroom (tDCS) kan cervicogene hoofdpijn, nekpijn, evenwichtsstoornissen en veralgemeende pijn in het lichaam verminderen.
Andere neuromodulatievormen zoals tES, HD-tES, TMS, Neurofeedback kunnen worden ingezet om de concentratie-, geheugen of aandachtstoornissen te behandelen.

De gegevens van het qEEG kunnen ons helpen bepalen welke neuromodulatieve technieken de verstoorde hersenwerking mogelijks kunnen verbeteren, compenseren of stabiliseren.