Tinnitus

Tinnitus of oorsuizen is het horen van een geluid zonder de aanwezigheid van een overeenkomende geluidsbron in de omgeving, daarom spreekt men ook van een 'fantoomgeluid'. Dit fenomeen komt bij 15% tot 20% van de bevolking voor.

Algemeen komt oorsuizen meer voor bij mannen dan bij vrouwen en wordt het vaker in het linker dan in het rechter oor waargenomen. Het komt ook frequenter voor bij mensen met gehoorverlies dan bij normaal horenden en vaker bij ouderen dan bij jongeren.

De meeste mensen met tinnitus kunnen een normaal leven leiden en hebben slechts beperkt last van het geluid maar voor 20% onder hen is de aandoening echter onleefbaar.

Tinnitus kan worden onderverdeeld in twee grote groepen: pulsatiele en niet-pulsatiele tinnitus.
De oorzaak van pulsatiele tinnitus, welke synchroon is met de hartslag of de ademhaling, ligt meestal niet in een slecht functionerend auditief systeem, maar is eerder mechanisch van aard.

Bij niet-pulsatiele tinnitus is het vinden van de oorzaak niet altijd zo eenvoudig. De meest gekende reden is een verminderd binnenkomen van informatie via het auditief systeem (deafferentiatie en gehoorverlies). Maar ook stress kan een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van tinnitus.

Soms ontstaat tinnitus zonder een echt aanwijsbare reden of zijn er zelfs meerdere oorzaken aan te tonen.

Al wordt tinnitus (meestal) waargenomen in het oor, het zijn de hersenen die het geluid genereren.

Er bestaan verschillende routes langs waar auditieve informatie vanuit de cochlea naar de hersenschors wordt overgebracht. Het geluid, dat uit mechanische trillingen in de lucht bestaat, wordt via het oor, het trommelvlies en de gehoorbeentjes doorgegeven naar het slakkenhuis (de cochlea). Daar worden de trillingen door haarcellen omgezet in elektrische prikkels die via de gehoorzenuw naar de hersenstam worden vervoerd.

Een eerste baan loopt vanuit de hersenstam recht naar de gehoorschors. Deze ‘laterale route’ geeft informatie over de frequentie, de richting en de intensiteit van het geluid.

Een tweede baan leidt naar andere hersenzones dan de auditieve cortex, zoals de insula en de anterieure cingulate cortex, gebieden die ook geactiveerd worden bij andere sensorische prikkels zoals bijvoorbeeld bij pijn. Deze mediale route geeft ons meer informatie over het gedragsmatige belang van het geluid door weer te geven hoe aangenaam of vervelend we dat geluid vinden. Dit systeem zal eveneens bepalen hoeveel aandacht we geven aan dat geluid. De insula speelt immers een rol in de werking van ons autonome zenuwstelsel (stress of ontspanning), terwijl de anterieure cingulate cortex betrokken is bij het bepalen hoe belangrijk iets is (zoals bv. geluid) waardoor het aandacht netwerk wordt geactiveerd.

Niet elk vervelend geluid vinden we even erg of niet alle pijn is onuitstaanbaar. Er bestaat een systeem in de hersenen dat onderdrukkend werkt als een soort rem. Hiervoor is het voorste deel van het cingulum (het pregenuale deel) verantwoordelijk. Dit geluidsonderdrukkende systeem is waarschijnlijk actiever bij mensen die minder last ondervinden van hun tinnitus.

Het karakter en de mate waarin het oorsuizen als storend wordt ervaren heeft dus vooral te maken met welke hersengebieden betrokken zijn in het ‘tinnitusnetwerk’.

Tinnitus symptoom of syndroom?

Het verschil tussen het tinnitus symptoom en het tinnitus syndroom ligt in de aard van de ervaring en de impact ervan op het dagelijks leven.

Het tinnitus symptoom verwijst naar de waarneming van een geluid, zoals een piep, zoem, suizen of ruis, in de oren of in het hoofd, zonder dat er een externe geluidsbron aanwezig is. Het is een subjectieve gewaarwording die alleen door de persoon met tinnitus wordt ervaren.

Het tinnitus syndroom daarentegen omvat niet alleen het symptoom van tinnitus zelf, maar ook de gevolgen en beperkingen die het kan hebben op verschillende aspecten van het dagelijks leven. Dit kan variëren van emotionele en psychologische impact, zoals angst, depressie, slaapstoornissen en verminderde concentratie, tot sociale en functionele beperkingen, zoals moeite met communiceren, problemen op het werk of in relaties, en vermindering van de algehele levenskwaliteit.

Met andere woorden, terwijl het tinnitus symptoom puur verwijst naar het geluid zelf, heeft het tinnitus syndroom betrekking op de bredere impact van tinnitus op iemands fysieke, emotionele en sociale welzijn.

Waarom is het belangrijk om een goede definitie te hebben voor tinnitus?